گروه روانشناسی و علوم اعصاب نیک مهر

علائم و نشانه های شخصیت اسکیزوئید

شخصیت اسکیزوئید جزء خوشه A اختلالات شخصیت است و شیوعش بیشتر از ۲ درصد در جامعه می باشد و در مردان بیشتر از زنان دیده می شود( ۳ تا ۵ برابر). البته لازم به ذکر است که تمامی افراد ممکن است رگه هایی از دیگر شخصیت ها هم داشته باشند. ملاک های اصلی تشخصیص آن شامل ۲ دسته مهم می باشد:

الف) گسستگی از روابط اجتماعی
ب) اختلال آسپرگر

مدت زمان مطالعه : 6 دقیقه , تاریخ انتشار : 1396/09/09

اختلال شخصیت اسکیزوئید

ملاک های تشخیصی شخصیت اسکیزوئید

از نظر سید مصطفی حسینی ( مدیر گروه نیک مهر ) و دکتر مریم زادبر ( مسئول فنی شعبه های نیک مهر ) که یکی از بهترین روانشناسان بالینی تهران می باشند، ملاک های تشخیصی اختلال شخصیت اسکیزوئید که جزء خوشه A اختلالات شخصیت است بر مبنای DSM عبارتند از:

ملاک های تشخیصی شخصیت اسکیزوئید

مشاور بالینی خوب در تهران می گوید که گسستگی از ارتباطات اجتماعی و طیف احساسات کاملا محدود شده که از اوایل بزرگسالی شروع و حداقل ۴ مورد از موارد زیر را دارا باشد:

سیر اسکیزوفرنی ، اختلال خُلقی

منحصراً در سیر اسکیزوفرنی ، اختلال خُلقی ، خصایص روان پریشانه و سایر اختلالات روان پریشانه رشد پیدا نکرده و ناشی از اثرات جسمی مستقیم یک بیماری طبی عمومی نباشد. فرد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید ، درخودمانده ، درونگرا و در حالت خیلی شدیدش دچار اختلال آسپرگر می شود. تمامی این دو ملاک در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید مهم است که طرف مقابل بداند.

ویژگی های شخصیت اسکیزوئید

شخصیت اسکیزوئید شامل دو شاخصه بسیار واضح است:
۱) این افراد هیچ گونه تماسی با جامعه ، افراد و نزدیکان ندارند و یا خیلی کم است.
۲) علاقه ای برای برقراری رابطه با اشخاص دیگر و یا جامعه از خود نشان نمی دهند.

عدم برقراری دوستی

این افراد دوست زیادی ندارند و حتی با فامیل خودشان هم ارتباط نزدیکی ندارند. این افراد رابطه اشان را با افراد دیگر مسئله ساز می بینند. مشاور بالینی خوب در تهران می گوید اینها فکر می کنند اگر با مردم تماس داشته باشند باعث اشکال می شود و حتی وقتی افراد ، صحبت های روزمره با آنها انجام می دهند، برای آنها حالت دخالت در زندگی شخصی اشان محسوب می شود و برای همین زیاد دوست ندارند صحبت کنند. در کل افکار یک فرد منزوی در خصوص مواردی که به اشیاء یا به فعالیت های انفرادی مربوط است راحت تر می باشد.

منزوی و گوشه گیری

افراد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید گوشه گیری ، تنهایی و انزوا را دوست دارند و در این حالت راحت هستند. مشاور بالینی خوب در تهران می گوید افراد اسکیزوئید هیچ گونه علاقه ای به عکس العمل های مردم نسبت به خودشان ندارند و اصلا برایشان مهم نیست که دیگران تائیدشان کنند یا خیر و کاملاً در این موضوع بی تفاوت هستند.

احساسات بسیار محدود

یک فرد اسکیزوئید به طور کلی از احساسات بسیار محدودی برخوردار و جزئیات ، اسامی و طرز ابرازشان را بلد نیست و وقتی طرف مقابل به او احساساتش را نشان می دهد چون نمی فهمد و نمی داند چه کار کند، بنابراین هیچ عکس العملی نشان نمی دهد و بدین ترتیب طرف مقابل هم ممکن است از دست او ناراحت شود. این موضوع در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید مهم است که طرف مقابل بداند.

انتخاب شغل

افراد دارای شخصیت اسکیزوئید معمولاً شغل هایی انتخاب می کنند که با خودشان تنها باشند و یا با دیگران در تماس نباشند. این افراد به صورت انفرادی پیشرفت بهتری می کنند ولی اگر کارشان ربطی به مردم داشته باشد ، نمی توانند پیشرفت خاصی کنند. افراد اسکیزوئید هیچ گونه لذتی از هیچ گونه فعالیتی نمی گیرند و اگر فعالیتی انجام می دهند بیشتر بر اثر عادت است. مکانیسم دفاعی افراد اسکیزوئید کنار کشیدن ( تنها گزینی ) و رویا پردازی است. این افراد نویسندگان ، شاعران ، نقاشان و دانشمندان خیلی خوبی می شوند. مرد هزار چهره ( مهران مدیری ) در اصل دچار اختلال شخصیت اسکیزوئید بود و بر اساس همین حدود ۲۰ سال در بایگانی اداره مشغول به کار بود. اگر او را در قسمت روابط عمومی می بردند مطمئناً عملکردش مختل می شد.

زندگی کلیشه ای

افراد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید زندگی کلیشه ای دارند و در زندگی به یکی دو مورد زوم و تا آخر روی آنها باقی می مانند. مثلاً ممکن است علاقه به فیلم دیدن داشته باشند و تا آخر زندگی اش به این روند ادامه دهد. لازم به ذکر است که در این مورد آسپرگرها بدتر هستند. مشاور بالینی خوب در تهران می گوید که افراد اسکیزوئید در هر موردی دید فلسفی دارند مثلاً وقتی برای خرید ماست می روند ممکن است یکساعت طول بدهند چون روی آن فکر می کنند که مثلاً ماست اولین بار چگونه بوجود آمده است و… اتاق این افراد معمولاً دارای کتابهای فلسفی ، علمی و… و خیلی فاخرانه است. افراد اسکیزوئید ممکن است واژگان و صنایع جدید ادبی بیافرینند.
این افراد آرشیوی از فیلم های هنری دارند و ممکن است ۱۰۰ بار هم آنها را ببینند. در زمینه موسیقی هم آهنگ های فاخر مثل بتهون و… گوش می دهند. این افراد دوره های غذایی عجیب و غریب دارند مثلاً یک دفعه شروع به خام خواری می کنند. همچنین رابطه اشان با حیوانات خیلی بهتر از انسانها است بدین دلیل که ارتباط با انسانها به آنها اضطراب می دهد. افراد دارای شخصیت اسکیزوئید شب بیداری را دوست دارند چون در شب همه خواب هستند و تنهایی اشان بیشتر است. در واقع این افراد غار تنهایی زندگی خودشان را دارند و ممکن است این غار برای شریک زندگیشان خیلی سخت باشد.

ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید

در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید باید گفت اسکیزوئیدها چون دید هنری دارند (بهترین نقاشی و… را می خرند ) باعث می شود که خوشگل پسند باشند. این افراد با زنان یا مردان زیبا ازدواج می کنند و از آنجایی که زنان زیبا معمولاً شخصیت نمایشی هستند. پس مرد اسکیزوئید ، خانم تیپ شخصیت نمایشی را می پسندد و عاشقش می شود و در دوره عاشقی اش هم دچار هایپو مانیا می شود یعنی از جِلد خودش بیرون می آید و شروع به شعر گفتن و… می کند.
از طرفی دیگر این افراد به دلیل کتاب خوانی زیاد ، فرهیختگی ، چشم چِران نبودن و کلام زیبا باعث می شوند که خانم نمایشی جذب آنها شود. در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید باید گفت که زنان نمایشی معمولاً در دانشگاهها و کلاس های آموزشی عاشق این افراد می شوند چون خانم نمایشی می گوید از همه خوشگل تر و زیباتر است بنابراین دوست ندارد مردش به او خیانت کند پس دنبال چنین افرادی می گردد. البته افراد اسکیزوئید به سادگی همسرشان را طلاق نمی دهند چون یاد گرفته اند فقط جمع کنند.

ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید

در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید باید گفت اسکیزوئیدها چون دید هنری دارند (بهترین نقاشی و… را می خرند ) باعث می شود که خوشگل پسند باشند. این افراد با زنان یا مردان زیبا ازدواج می کنند و از آنجایی که زنان زیبا معمولاً شخصیت نمایشی هستند. پس مرد اسکیزوئید ، خانم تیپ شخصیت نمایشی را می پسندد و عاشقش می شود و در دوره عاشقی اش هم دچار هایپو مانیا می شود یعنی از جِلد خودش بیرون می آید و شروع به شعر گفتن و… می کند.
از طرفی دیگر این افراد به دلیل کتاب خوانی زیاد ، فرهیختگی ، چشم چِران نبودن و کلام زیبا باعث می شوند که خانم نمایشی جذب آنها شود. در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید باید گفت که زنان نمایشی معمولاً در دانشگاهها و کلاس های آموزشی عاشق این افراد می شوند چون خانم نمایشی می گوید از همه خوشگل تر و زیباتر است بنابراین دوست ندارد مردش به او خیانت کند پس دنبال چنین افرادی می گردد. البته افراد اسکیزوئید به سادگی همسرشان را طلاق نمی دهند چون یاد گرفته اند فقط جمع کنند.

مسائل رمانتیکی و جنسی

بهترین دکتر روانشناس بالینی در تهران در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید می گوید که متاسفانه افراد اسکیزوئید بعد از ازدواج مثل یک مجسمه می شوند و دوباره دنبال کارهای خودشان می روند و خانم نمایشی را به گوشه ای می اندازند چون این افراد از زندگی خودشان به صورت تنها راضی هستند و از نظر رمانتیکی و جنسی هیچ علاقه ای در آنها وجود ندارد. معمولاً افراد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید دنبال مسایل جنسی نیستند و میل جنسی زیادی ندارند و اگر از نظر جنسی با کسی رابطه داشته باشند این رابطه زیاد ادامه پیدا نخواهد کرد چون حالت احساسی ندارند.
این افراد در مسایل زناشویی با همسرشان همبستر نمی شوند و به جای آن خودارضائی می کنند و چون رویاپردازی اشان خوب است از این کار خیلی لذت می برند. آسپرگرها وضعیت اشان از اسکیزوئیدها در این زمینه بدتر می باشد و ممکن است در ۳ سال ازدواج ، ۳ بار هم با همسرشان سکس نداشته باشند. این موضوعات در خصوص ازدواج با اختلال شخصیت اسکیزوئید مهم است که طرف مقابل بداند.

تنوع طلبی و پشتکار

فرد اسکیزوئید تنوع طلبی و پاداش خواهی اش کم است. مثلاً اگر از او انتقاد شود یا اصلاً نمی شنود و یا از یک گوش می شنود و از گوش دیگر بیرون می دهد. البته بهترین دکتر روانشناس بالینی خوب در تهران می گوید که ممکن است او عصبانی شود ولی سریع بی خیال می شود. فرد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید پشتکارش متوسط رو به بالا (خستگی ناپذیر هستند ) و آسیب گریزی اشان متوسط است. اینها همکاری اشان با بقیه افراد ، متوسط رو به پائین و خود راهبری اشان ( یعنی حرکتهای زندگی چقدر از خودشان شروع می شود ) بسیار زیاد است.

چگونگی شکل گیری تیپ شخصیت اسکیزوئید

در شکل گیری این تیپ شخصیتی مثل تمام تیپ های شخصیتی دیگر از جمله اسکیزوتایپال ، پرخاشگر-منفعل و افسرده ، وابسته ، وسواسی ، خودشیفته ، ضد اجتماعی ، مرزی ، پارانوئید محیط ، فیزیولوژی و ژنتیک نقش دارد. مثلاً از نظر فیزیولوژیکی در قسمت تحرک مغزی ، غددی بنام آدرنالین است که ترشحات آن روی سایر اعصاب تاثیر می گذارد و بدن فرد را در یک حالت آماده باش قرارمی دهد.

دکتر روانشناس بالینی خوب در تهران

بهترین دکتر روانشناس بالینی در تهران می گوید که در افراد اسکیزوئید مشاهده شده که ترشح این غدد کمتر و سیستم پاراسمپاتیک آنها بیشتر در کار است و برای همین تحرک آنها کمتر است. در قسمت احساسات مغز ، افراد دارای اختلال شخصیت اسکیزوئید دچار اختلال هستند و یا مثلاً از نظر محیطی یک نظریه این است که این افراد در ۲ الی ۳ سال اول زندگی اشان در محیطی زندگی کردند که از نظر احساسی سرد بوده است و والدین آداب اجتماعی را به او یاد نداده اند.

نویسنده : سید مصطفی حسینی ، مدیر گروه روانشناسی و مرکز نوروفیدبک نیک مهر

لطفاً در زیر نظر خود را در خصوص این مقاله بیان و اگر سوالی دارید مطرح نمائید.

این مطلب را به اشتراک بگذارید

شاید این موارد هم برایتان مفید باشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.