منو
از زاویه شناختی ، شخصیت مجموعه ای از افکار و باورداشت ها است که باعث یکسری ویژگی های افراد و الگوهای ثابت رفتاری در آنها می شود. شخصیت در واقع هم شامل جنبه های پایدارتر و تغییرناپذیرتر کنش انسان ( ساختار ) و هم شامل جنبه های ناپایدارتر و تغییر پذیرتر ( فرایند ) است که در درمان اختلالات شخصیت مورد توجه قرار می گیرد.
مدت زمان مطالعه : 6 دقیقه , تاریخ انتشار : 1396/08/09
تلفن های تماس
پیروزی
سعادت آباد
در این مقاله میخوانید
مزاج یا ژنتیک عبارت است از حالت ها و وضعیت های رفتاریی که از همان ابتدای تولد وجود دارد و به طور زیادی منعکس کننده عوامل ژنتیک در رشد و تحول فرد است. این موضوع در درمان اختلال شخصیت مهم است. مثلاً فرد می گوید ما خانوادگی جوگیر می شویم که این همان مزاج است.
فرهنگ از نظر سیستم های ارزشی ، باورها و نبایدها و… بر روی شخصیت اثر می گذارد.
نوع طبقه ای که افراد در آن بزرگ می شوند در نوع تیپ شخصیتی آنها تاثیرگذار است.
خانواده یا با رفتار خودش شرایطی می آفریند که رفتارهای خاصی را در فرزندشان بر می انگیزد و یا سرمشق هایی برای همانند سازی کودک اشان می شوند تمام این موارد باعث نوع خاصی از شخصیت در افراد می شود که در درمان اختلالات شخصیت مهم است.
گروه همسالان هم به نوبه خود در رشد نوع خاصی از تیپ شخصیتی فرد تاثیر می گذارد.
در خصوص اینکه مشکل و اختلال شخصیت چیست دیدگاههای مختلف تعاریف مختلفی را بیان داشته اند مثلاً دیدگاه آماری می گوید ۳ درصد انتهای طیف جامعه کسانی هستند که مشکل دارند یا دیدگاه سازش با محیط می گوید فرد باید بتواند با محیط اطرافش سازش داشته باشد وگرنه دارای مشکل و اختلال است و یا…. ولی در کل اختلال شخصیت در اصل الگوی نسبتاً پایدار تفکر ، احساس و رفتار ناسالم است که عملکردهای سالم زندگی فرد را دچار اختلال کرده است. مثلاً کسی که توجه ، تائید و محبت خیلی برایش ارزش دارد اختلال شخصیت وابسته و یا شخصیت نمایشی است. همچنین برخی از انواع اختلال شخصیت نسبت جنسیتی دارد مثلاً در شخصیت مرزی تعداد زنان بیشتر از مردان است(۷۵ درصد)
که این موضوع ها در درمان اختلالات شخصیت مهم است.
از دیدگاه DSM ( راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ) اختلال شخصیت دارای این خصوصیات است:
این افراد معمولاً دوست صمیمی ندارند ، روابط زناشویی پرتنشی دارند ، تداوم دوستی هایشان پایدار نیست ، حد و مرزی را در روابط دوستی حفظ نمی کنند. این موارد در درمان اختلالات شخصیت حل خواهد شد.
این افراد معمولاً درمان هایشان زیاد طول می کشد و بیشتر مواقع درمانگرانشان را دائم عوض می کنند.
معمولاً در اختلال شخصیت برخلاف اختلالات محور I (اضطراب ، افسردگی و…) دوره ای از بهبودی دیده نمی شود.
مثلاً اگر دوست پسر دختر شخصیت مرزی از او جدا شود او دست به خودکشی می زند چون زمانی که یک شخصیت مرزی با یک نفر دوست می شود بازنمایی که از خود و طرف مقابل دارد با هم مخلوط می شود و وقتی آن طرف او را ترک می کند قسمتی از هویت شخصیت مرزی را با خودش می برد بنابراین فرد مرزی خالی می شود که این موضوع در درمان اختلالات شخصیت آموزش داده می شود. شخصیت افراد بهنجار از یکسری پازل از جمله وابستگی ، استقلال و … تشکل شده که به صورت مناسب هر کدام سرجای خودش است ولی در افراد دارای اختلال شخصیت یا تکه هایی از این پازل موجود نیست و یا جای مناسب خودش وجود ندارد.
هر کدام از تیپ های شخصیتی دارای یکسری علایم مشترک و یکسری علایم اختصاصی هستند که ممکن است در تیپ های دیگر وجود نداشته باشد که در درمان اختلالات شخصیت باید مورد بررسی قرار بگیرد. در ایران معمولاً تیپ های شخصیت وسواسی ، شخصیت نمایشی ، شخصیت وابسته و شخصیت خودشیفته فراوان تر از بقیه تیپ ها است. همچنین هر کدام از اختلالات شخصیت دارای احساس بنیادین ( باور مرکزی ) خاص خودشان را دارند مثلاً احساس بنیادین شخصیت وسواسی نقص و شکست است یا شخصیت وابسته رهاشدگی است.
افراد دارای این خوشه شخصیتی اغلب عجیب و غریب ، منزوی و درخودمانده به نظر می رسند. این خوشه شامل ۳ شخصیت است که عبارتند از :
خصوصیت غالب شخصیت اسکیزوئید ، بی تفاوتی هیجانی است مثلاً چیزی خوشحال اشان نمی کند، در جمع حضور پیدا نمی کنند و… این افراد معمولاً موفق به کشفیات و اختراعات می شوند که در درمان اختلالات شخصیت این موضوع مورد توجه قرار می گیرد.
خصوصیت غالب افراد دارای شخصیت پارانوئید سوء ظن و بدگمانی است.
خصوصیت غالب افراد دارای شخصیت اسکیزوتایپال افکار و رفتارهای عجیب و غریب آنها است. این افراد معمولاً جادو مدار ، خرافاتی ، دنبال جن و… هستند. اسکیزوتایپال یک نوع خفیف اسکیزوفرنی است.
افراد دارای این خوشه شخصیتی اغلب نمایشی ، نامتعادل ، هیجانی ، رفتارهای گرم ، پرشور ، ماجراجو ، تنوع طلب و بی ثبات مشخص هستند. معمولاً افراد این خوشه رفتارهای توجه طلبی دارند که در درمان اختلال شخصیت مورد بررسی قرار می گیرد. این خوشه شامل ۴ شخصیت است که عبارتند از:
خصوصیت غالب شخصیت مرزی بی ثباتی در رفتار ، افکار و هیجان است.
خصوصیت غالب افراد دارای شخصیت ضد اجتماعی قانون شکنی و احساس عدم پشیمانی است
خصوصیت غالب شخصیت نمایشی ، توجه طلبی است که این در درمان اختلال شخصیتی مورد توجه قرار می گیرد.
خصوصیت شخصیت خودشیفته خودمداری و احساس محق بودن است.
افراد دارای این خوشه شخصیتی اغلب رفتارهای محتاط ، محافظه کار ، میانه رو ، مضطرب ، نگران و دوراندیش دارند. این خوشه را خوشه هراسان یا ترسان هم می گویند. این خوشه شامل ۳ شخصیت است که عبارتند از:
شخصیت غالب شخصیت وابسته مطیع و فرمانبرداری است. این افراد برخلاف نمایشی ها که دنبال توجه طلبی هستند، دنبال حمایت طلبی افراطی می گردند که در درمان اختلال شخصیت مورد توجه قرار می گیرد.
شخصیت غالب افراد دارای شخصیت وسواسی کمال گرایی است.
شخصیت غالب شخصیت اجتنابی بازداری شده است. این شخصیت فرم شدیدتر هراس اجتماعی است.
اختلالات شخصیت DSM قسمت دیگری بنام “به گونه دیگر تعریف نشده” دارد که شامل دو شخصیت است:
این شخصیت پرخاشگر – منفعل در ایران زیاد و خصوصیت غالبشان منفی گرایی است
خصوصیت غالب شخصیت افسرده بدبین و منفی بین بودنشان است مثل گِلان در کارتون گالیور.
این نکته لازم ذکر است که همه افراد جامعه اختلال شخصیت ندارند ولی ریشه ای از آن را دارا می باشند. این یعنی همه افراد دارای یک طیف بین صفر تا ۱۰۰ می باشند که در آن صفر یعنی آن تیپ شخصیتی در آنها وجود ندارد و ۱۰۰ یعنی تمام رفتارهایشان منطبق بر آن شخصیت است. در ضمن تیپ های شخصیتی هم در افراد به صورت مطلق نیست و با هم همپوشانی دارند.
درمان های مختلفی برای درمان اختلالات شخصیت وجود دارد از جمله درمان دارویی ، روان درمانی ، ابزارهای نوروساینس از جمله نوروفیدبک و… منتهی این نکته لازم ذکر است که اگر فردی بخواهد به طور مطلق تغییر شخصیت دهد امکان پذیر نیست مگر اینکه دچار صدمه مغزی ، پرتو افشانی ، سوء مصرف مواد و… شده باشد که این نکته مهمی در درمان اختلالات شخصیت است.
نکته : گروه نیک مهر برای درمان مشکلات شخصیتی از وجود دکتر مریم زادبر ( مسئول فنی شعبات نیک مهر ) در بخش روانشناسی و دکتر نیما گنجی ( عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی تهران و بنیانگذار واقعی لورتا نوروفیدبک در ایران ) در بخش نوروساینس استفاده می کند.
نویسنده : سید مصطفی حسینی ، مدیر کلینیک روانشناسی و مرکز نوروفیدبک نیک مهر
لطفاً در زیر نظر خود را در خصوص این مقاله بیان و اگر سوالی دارید مطرح نمائید.
این مطلب را به اشتراک بگذارید
شاید این موارد هم برایتان مفید باشد
شنبه تا پنج شنبه: 9 تا 22
پیروزی: 983 603 36 021
پاسداران: 482 97 227 021
سعادت آباد: 153 94 220 021
شهر اندیشه: 263 99 653 021
مدیریت: 1457 408 0919
با برگزاری کارگاههــای مختلف از جمله فرزند پــروری ، آموزش مهارتهای زندگی برای کودکان ، تربیت جنسی ، شناخت و تنظیم هیجانات کودکان ، بازی درمانی ، قصه درمانی ، پیشگیری از آسیب های روانی و اعتیاد ، پیشگیری از بـروز اختلالات شخصیت در بزرگسالـی ، پیشگیری از بروز مشکلات جنسی ، خیانت، و همچنین گـــروه درمانـی سـلامت روان ، گامـی بلنـد در جـهت پیشگیری از مشکلات سلامت روان در جامعه برداشته شود. معمولاً در هـر جامعه ای به دلیل هــزینه ها و مشکلاتــی که درمان به بار می آورد از هدف پیشگیرانه که به نوعی کم هزینه و مقرون به صرفه است استفاده می شود… بیشتر
تمامی حقوق برای گروه روانشناسی نیک مهر محفوظ است Copyright 2023 ©
