گروه روانشناسی و علوم اعصاب نیک مهر

چگونه یک رابطه سالم داشته باشیم ؟

خیلی از مواردی که زوجین در زندگی مشترک انجام می دهند در واقع یاد می گیرند از جمله مهارت حل مسئله و ابراز احساسات در زندگی و… حال بر این مبنا زوجین می توانند با تقویت های مثبت و منفی که در زندگی خود انجام می دهند باعث شوند که طرف مقابل رفتارهایش بهبود پیدا کند. در این مقاله سعی شده برخی از تقویت های مثبت و منفی را در زوجین مورد بررسی قرار دهد و در انتها تکنیکی را در خصوص بهبود رابطه با همسر بیان کند.

مدت زمان مطالعه : 8 دقیقه , تاریخ انتشار : 1396/06/22

تقویت مثبت و منفی در زوجین

خصوصیات یک رابط سالم

زوج درمانگر در کلینیک خانواده در شمال تهران می گوید که زوجین از روش های تقویتی زیر می توانند رفتارهای طرف مقابل را بهبود دهند. البته در زوجینی که دارای باورهای غلط ( باورهای غلط در زوجین ) می باشند ، این تغییر به سختی ایجاد می شود. این روش ها عبارتند از :

خاموشی

یکسری رفتارهای سالم در زوجین وجود دارد که چون تقویت مثبت و منفی نمی شود ، از بین می رود. مثلاً شوهر قبلاً ابراز علاقه می کرد ولی الان دیگر این کار را انجام نمی دهد چون طرف مقابلش هیچ تفاوتی برایش ندارد که این موضوع برای زوج درمانگر بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران مهم است. البته زوجین می توانند خاموشی را در قبال رفتارهای منفی طرف مقابل انجام دهند منتهی باید این موضوع را بدانند که مدتی طول می کشد تا خاموشی ایجاد شود بنابراین صبر در اینجا خیلی مهم است. البته شناخت همسران از همدیگر در خاموشی رفتارها خیلی نقش دارد.

یادگیری از طریق شرطی سازی عامل

زوجین از شیوه های شرطی سازی عامل استفاده می کنند. مثلاً مادر خانم کاری انجام می دهد و حال خانم همان کار را انجام می دهد و یا اینکه زوجین از دوستان ، اقوام ، تلویزیون و…. خیلی از افکار و رفتارها را یاد می گیرند و تقویت مثبت و منفی می شوند. مثلا وقتی زن شِکوه می کند و همسرش به او توجه می کند ، این مدل برای زن یک الگو می شود و آن را همیشه برای رسیدن به هدف انجام می دهد. لازم به ذکز است که زنان حاضرند کتک بخورند ( توجه منفی ) ولی مورد بی مهری و کم توجهی قرار نگیرند( بی توجهی ). بعضی مواقع آتشی که بعد از دعوای سخت بین زوجین اتفاق می افتد، تقویت مثبت و منفی است که در مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران مورد بررسی قرار می گیرد.

یادگیری از طریق شرطی سازی کلاسیک

از جمله یادگیری دیگری که اتفاق می افتد و باعث تقویت مثبت و منفی در زوجین می شود ، شرطی سازی کلاسیک است. مثلاً زن می گوید هر موقع مادرشوهرش می آید ، یک دعوا بین او و همسرش رخ می دهد. بنابراین مادر همسرش یک محرک خنثی است و برای همین وقتی مادر شوهرش می آید به صورت ناخودآگاه خود به خود اخم می کند. در اصل زوج درمانگر باید بتواند یک شکل دهی رفتاری که زوجین ندارند مثل کنترل خشم ، ابراز احساسات مثبت و… را در آنها شکل دهد و تقویت مثبت و منفی کند.

تنبیه

زوج درمانگر در کلینیک خانواده در شمال تهران می گوید گاهی رفتارهای سالم ، تنبیه می شوند. مثلاً خانم به همسرش می گوید ” عزیزم ” و آقا می گوید “خوب چی می خواهی” و… که این در اصل تنبیه برای خانم است که دیگر ” عزیزم ” نگوید. زوجین متاسفانه رفتارهای ناسالم را از طریق تنبیه در همسر ناسازگار افزایش می دهند. مثلاً وقتی یکی از زوجین داد می زند طرف مقابل برای این که او را تنبیه کند بیشتر داد می زند در حالی که واقعیت این است که این تقویت منفی باید برداشته شود تا خاموشی اتفاق بیافتد. تقویت مثبت در اینجا توجه طرف مقابل است و برای همین او باید بگوید که “ببخشد من نمی ایستم که داد بشنوم بنابراین موقعیت را ترک می کنم”. این همان بی توجهی به فریادهای همسر است.

تقویت مثبت و منفی

انواع تنبیه

معمولا زوجین قبل از اینکه به بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران مراجعه کنند از نوع اول تنبیه استفاده می کنند تا تقویت مثبت و منفی شوند که این یعنی محرک منفی را به محیط اضافه می کنند مثلاً یکی داد می زند و طرف مقابل هم بیشتر داد می زند در حالی که این بدترین نوع است و باید تنبیه نوع دوم استفاده شود که در آن مثلاً زن به طرف مقابل گوش نمی دهد که در آن محرک مثبت را از طرف مقابل دریغ می کند.

تقویت مثبت و منفی در زوجین

تقویت مثبت و منفی در زوجین هر دو باعث افزایش رفتار می شوند به این صورت که تقویت مثبت با افزایش رفتار و تقویت منفی با برداشتن یک محرک ناخوشایند باعث این افزایش می شوند. تقویت منفی مثلاً اینکه شوهر همیشه دیر به خانه می آید و همیشه وقتی دیر به خانه می آید همسرش غُر می زند. در اصل زن می خواهد تنبیه کند تا این دیر آمدن از بین برود. حال آقا یکبار زود به خانه می آید و زن بجای اینکه تقویت مثبت انجام دهد ،خوشحال باشد و… کاری نمی کند و فقط غُر نمی زند که این همان تقویت منفی است.
در تقویت مثبت و منفی، معمولا زوجین ناسازگار به جای اینکه از تقویت مثبت استفاده کنند از تقویت منفی استفاده می کنند. تقویت منفی هم خوب است منتهی باید به عنوان آخرین راه حل از آن استفاده شود. پس زوجین کاری که باید انجام دهند این است که به جای اینکه رفتارهای منفی را بوسیله تقویت منفی به رفتارهای مثبت تبدیل کنند باید برای رفتارهای مثبت ، تقویت مثبت به کار ببرند که تماماً توسط زوج درمانگر در بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران آموزش داده می شود. پس زوجین در تقویت مثبت و منفی در زوج درمانی باید یاد بگیرند که رفتارهای سالم ، تقویت مثبت و نه تقویت منفی می گیرد و رفتارهای ناسالم باید حذف محرک مثبت ( خاموشی )، نه اضافه کردن محرک منفی باشد.

تکنیک تقویت دوجانبه

زوج درمانگر در بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران می گوید که تکنیک تقویت دو جانبه مخصوصاً برای زوجینی که هنوز مشکلات اشان عمق زیادی پیدا نکرده و تعارض ( حل تعارض زوجین ) زیادی ندارند ، می تواند کمک کننده باشد. زوجین وقتی مدتی با هم زندگی می کنند ، زندگی دیگر برایشان عادی می شود مثلاً اشتباهات جزئی که قبلاً کمی برای زوجین خوشایند نبود الان آزار دهنده می شود. حال در این تکنیک دو طرف باید کاری کنند که این زندگی به دوران ماه عسل برگردد. در این تکنیک زوجین باید هر چند وقت یک بار موارد لذت بخش را دوباره برای همدیگر تکرار کنند این یعنی هر کدام از زوجین کارها و خواسته هایی که طرف مقابل زیاد دوست دارد را بیشتر انجام دهد.

فواید تکنیک تقویت دو جانبه

زوج درمانگر در بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران می گوید که تکنیک تقویت دو جانبه ۵ فایده دارد که کمک می کند زوجین زندگی موفقی را داشته باشند. :

مراحل تقویت دو جانبه

تکنیک تقویت دو جانبه برای بهبود رابطه با همسر ۵ مرحله دارد که در ۵ هفته اتفاق می افتد و بعد از آن ، دو طرف باید ۵ هفته آن را ادامه دهند که از نظر زوج درمانگر بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران موضوع مهمی است.

مرحله اول

تهیه لیست موارد خشنود کننده یا لذت بخش خود و همسر که زوج درمانگر در بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران می گوید که این مرحله هر چه دقیقتر عمل شود ، مراحل بعدی آسانتر خواهد بود. در این مرحله هر کدام از دو طرف باید جدا این کار را انجام دهند.

مرحله دوم

برای بهبود روابط با همسر یکی از زوجین موارد خشنود کننده طرف مقابل را انجام می دهد بدون اینکه طرف مقابل چیزی بخواهد.

مرحله سوم

در این مرحله یکی از زوجین مواردی که طرف مقابل می خواهد را بدون کاستی انجام می دهد.

مرحله چهارم

زوج درمانگر در بهترین مرکز مشاوره خانواده در شمال تهران می گوید که زوجین قراردادها را برای بهبود رابطه با همسر مبادله می کنند. مثلاً یکی از زوجین می بیند که طرف مقابل اش که قرار بوده یکسری کارها را انجام بدهد چه مقدارش را انجام داده است و سپس نقص هایش را برطرف می کند.

مرحله پنجم

هر یک از دو طرف موارد خشنود کننده طرف مقابل را انجام می دهد. وقتی این موارد انجام شود هر یک از زوجین به دوران نامزدی اشان بر می گردند که حاضر بودند برای طرف مقابل همه کار انجام دهند.

نکته مهم : گروه روانشناسی و علوم اعصاب نیک مهر در راستای بهبود روابط با همسر آمادگی دارد کارگاههای مهارت همسرداری را برای سازمان ها ، ادارات و مدارس و… اجرا کند و یا جلسات فردی را برگزار نماید.

نویسنده : سید مصطفی حسینی ، مدیر کلینیک روانشناسی و مرکز نوروفیدبک نیک مهر

لطفاً در زیر نظر خود را در خصوص این مقاله بیان و اگر سوالی دارید مطرح نمائید.

این مطلب را به اشتراک بگذارید

شاید این موارد هم برایتان مفید باشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.