گروه روانشناسی و علوم اعصاب نیک مهر

درمان کمال گرایی

سلامت روان امروزه نسبت به گذشته از اهمیت بالاتری برخوردار است چون رقابت و پیشرفت که لازمه اش سلامت روان است ، در جامعه امروزی به مراتب بیشتر می باشد و همین امر باعث می شود که در دوران سالمندی فرد دچار مشکل و تنش شود. حال در این مقاله سید مصطفی حسینی ( مدیر گروه روانشناسی و علوم اعصاب نیک مهر ) سعی دارد ویژگی های کمال گرایی که باعث می شود سلامت روان فرد به خطر بیافتد را مورد بررسی قرار دهد.

مدت زمان مطالعه : 7 دقیقه , تاریخ انتشار : 1396/08/19

کمال گرایی

کمال گرایی منفی

کمال گرایی منفی دارای ویژگی هایی است که در درمان قطعی کمال گرایی منفی تماماً مورد بررسی قرار می گیرد. این ویژگی ها عبارتند از:

باورهای مرکزی

معمولاً یکی از باورهای بنیادین کمال گرایی منفی ، در واقع باور مرکزی شکست است که باعث می شود فرد در همه چیز بخواهد موفق شود چون اگر موفق نشود دچار احساس شدید شکست در زندگی اش خواهد کرد. در واقع برای فردی که دارای کمال گرایی منفی است از دست رفتن فرصت به معنی شکست است که تماماً در درمان قطعی کمال گرایی منفی مورد بررسی قرار می گیرد. باور مرکزی شکست گاهی اوقات در افراد خودشیفته هم دیده می شود.

احساسات

تا زمانی که ارزش ها و قاعده های زندگی فرد کمال گرا از طرف خود یا دیگران نقص نشود ، او احساس خوشحالی می کند چون حس موفقیت دارد ولی اگر دیگران یا خود ، کاری کنند که احساس شکست به او دست دهد احساس فرد کمال گرا خشم و عصبانیت می شود. در واقع پشت این خشم این می باشد که او بی عرضه است ، چرا تلاش جدی نمی کند و… که تماماً در درمان قطعی کمال گرایی منفی مورد بررسی قرار می گیرد. فردی که کمال گرایی مثبت دارد در واقع به رشد شناختی رسیده و دارای پردازش است و می تواند در برابر ناکامی ها طوری رفتار و فکر کند که خودش را مقصر نداند و خودش را ضعیف نپندارد و دارای عواطف و احساسات مثبت باشد.

قوانین زندگی

یکی از مواردی که در درمان کمال گرایی منفی مورد بررسی قرار می گیرد قوانین زندگی فرد کمال گرا است. قاعده زندگی فرد دارای کمال گرایی منفی معمولاً موفقیت است که نوعی دفاع و سد در مقابل باور مرکزی شکست اش می باشد. این قائده در درمان قطعی کمال گرایی مورد چالش قرار می گیرد.

دوران کودکی

یکی از مواردی که در درمان کمال گرایی منفی مورد بررسی قرار می گیرد دوران کودکی فرد است. معمولاً فرد دارای کمال گرایی منفی در کودکی از دیگران و اشخاص مهم زندگی اش فیدبک مثبت نمی گیرد و سیستم زندگی فرد ، بسته بوده است. در اصل فرد کمال گرا به قاعده های والدینش چسبیده و دنبال خواسته های آنها می باشد که تماماً در درمان قطعی کمال گرایی مورد بررسی قرار می گیرد.

خطاهای فکری

فرد دارای کمال گرایی منفی معمولاً یکی از خطاهای شناختی اش نادیده گرفتن جنبه های مثبت می باشد و نمی تواند بفهمد که چقدر کارهای خوب انجام داده است و… که این موضوع در درمان کمال گرایی منفی مهم است. در کل فرد کمال گرا دوست ندارد آدم معمولی باشد برای همین می ترسد. البته نباید این موضوع با افراد دارای انواع توهم و هذیان اشتباه گرفته شود.

ازدواج

اگر فرد کمال گرا با کسی که زیاد در فعالیتش موفق نیست ، ازدواج کند به همسرش خواهد گفت که چرا او اینقدر بی عرضه است و… در اصل این پیام ، پیام والدینش بوده که در کودکی به او گفتند که او چرا اینقدر بد و بی عرضه است و… که تماماً در درمان قطعی کمال گرایی منفی روی آن کار می شود. لازم به ذکر است که گاهی اوقات این افراد در ازدواج جذب کسانی می شوند که نالایق هستند!!!

علت شکل گیری کمال گرایی منفی

علت های مختلفی در رابطه با شکل گیری کمال گرایی منفی وجود دارد که تماماً در درمان قطعی کمال گرایی منفی روی آن کار می شود ولی یک علت مهم شکل گیری کمال گرایی منفی این است که مثلاً والدین کودک ۳ ساله به او گفتند که یک بچه خوب شیطونی نمی کند و اگر او شیطونی کند معلوم است که بچه خوبی نیست یا مثلاً یک بچه خوب اتاقش همیشه مرتب است و… این موضوع ها برای کودک ، خواسته ای بیشتر از توانش می باشد و حال کودک ۳ ساله نمی تواند خواسته های والدین کمال گرایش را اجرا کند و از آنجا که هویت کودک هنوز شکل نگرفته است بنابراین نمی تواند به والدین اش بگوید که آنها مقصر هستند که به او که تنها ۳ سالش می باشد، می گویند شیطونی نکند.

درمان کمال گرایی منفی

در واقع کودک ۳ ساله چون هنوز هویتش شکل نگرفته است به خودش می گوید که او بچه بدی است ، چون شیطونی کرده است ، او بچه ضعیفی است چون نمره نیاورده است و.. و چون کودک نتوانسته خواسته های والدین اش را برآورده کند در اصل آن را پذیرفته که آدم شکست خورده ای است و خشمی که مربوط به والدینش است را به خودش معطوف می کند و خودش را تنبیه می کند که در درمان قطعی کمال گرایی منفی روی آن کار می شود. این موضوع مثل این می ماند که کسی جرم کرده و کس دیگری را به جای آن تنبیه می کنند. در واقع فرد ناآگاهانه به جرمی که نکرده اعتراف می کند و به همین دلیل خودش ، خودش را مجازات می کند.

درمان قطعی کمال گرایی منفی

در درمان کمال گرایی منفی کاری که روانشناس انجام می دهد این است که ، خشم مراجع را آزاد می کند و به مجرم اصلی سرایت می دهد. همچنین در این میان افسردگی مراجع را که بدلیل چرخه معیوب کمال گرایی ایجاد شده را با یکسری تکنیک های مختلف ، بهبود می دهد و یا از یکسری دستگاههای نوروساینس یا دارو درمانی در این زمینه استفاده می کند. وقتی تمام این موارد انجام شود ، حال فرد کمال گرا بهبود پیدا می کند و انتظارات از خودش بالغانه خواهد شد و درمان قطعی کمال گرایی رخ خواهد داد. البته لازم به ذکر است که چون هویت فرد کمال گرا شکل گرفته است درمان کمال گرایی منفی مشکل خواهد بود.

نویسنده : سید مصطفی حسینی ، مدیر گروه روانشناسی و مرکز نوروفیدبک نیک مهر

لطفاً در زیر نظر خود را در خصوص این مقاله بیان و اگر سوالی دارید مطرح نمائید.

این مطلب را به اشتراک بگذارید

شاید این موارد هم برایتان مفید باشد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.